Vakıfımıza ait Kilisemiz Ibadethanelerimiz Ayazmalarimiz Kabristanimiz Boğazın nezih konumunda bulunan Arnavutköy semtinde yer almaktadır. Arnavutköy 1568 tarihinde Bostancıbaşı’ya gönderilmiş bir fermanda geçmekte olup, Arnavutköy sırtlarındaki bağların padişah hasları arasında gösterildiği ve halkın bu bölgede balık avlanmasının engellenmesi “Bostancıbaşıya hüküm ki Arnavutköy bağları hassa-ı Hümayun için koru iken bazı kimseler anda şikar ettikleri işitilmiştir sözleriyle emredilmekte olup, Türkçe adın bu dönemde benimsendiği anlaşılmaktadır.

Ayrıca Karadenizden Marmara Denizi yönüne hızı saatte 12 deniz miline kadar ulaşabilen devamlı yüzey akıntısı -ki bunu Rum denizciler çektikleri sıkıntıdan dolayı Diavolorema (Διαβολόρεμα) “Şeytan akıntısı” olarak adlandırmışlardır 19. yüzyıl ortalarından itibaren semt Rumca “Büyük Akıntı” anlamına gelen Mega Revma (Μέγα Ρεύμα) olarak da anılır olmuştur.

17. Yüzyılda Evliya Çelebi cami ve mescit bulunmayan Arnavutköy’de 1.000 kadar hanenin bulunduğunu bildirirken “Leb-i deryada bin kadar bahçeli mamur haneleri vardır ki cümle Rum ve Yahudi ye mahsus olup cami, mescit, imaret yoktur. Bir küçük hamamı vardır. Dükkânları dar mahalde vaki olduğundan bağ ve bahçesi azdır. Ekmeği ve peksimeti beyazdır. Yahudileri sahib-i zevk ve ehl-i sazdır. Rum Hristiyanlarının ekseri kavmi antik-cagda-lazlar dır. Cemaati Müslimi gayet azdır sözleriyle bölge halkının etnik yapısı ve yaşam tarzına açıklık getirmektedir. 19. Yüzyılda Yunanlı yazar Skarlatos Bizantios (1798-1878) da bölge halkı için Lazon (Λαζών) kelimesini kullanarak turkiye-yunanistan-nufus-mubadelesinde-karadenizli-rumlarin-durumu Karadenizli Rumların Arnavutköy’deki varlığını onaylamıştır.

Arnavutköy Rumlarının önemli bir bölümü Yunanlı ve 1468 yılında Efir bölgesinden getirilen Ortodoks HristiyanArnavutlar dan oluşmaktaydı ki köyün adı bu yüzden Türkleşme döneminde Arnavutköy’e dönüşmüştür. Diğer Rumlar ise Gennadios İlioupoleos’a göre Doğu Trakya ile adlı Ege adalar ından (Paros, Naxos, Skiathos, Andros, Tinos) ama özellikle Khios (Sakız) adası kökenliydi.

18. yüzyılın ortalarından itibaren tarihi yarımadanın kalabalığından ve salgın hastalıklardan kaçmak isteyen varlıklı Hristiyan, Yahudi ve Türk aileler yaz mevsimini bu bölgede geçiren yazlıkçılara dönüşmeye başlayınca Arnavutköy bir balıkçı köyünden bir sayfiye kasabası haline dönüşmeye başlamıştır. Tayyareci Suphi Sokak ile Tekke sokağının kesiştiği noktada bu dönemdeki Yahudi yerleşimin somut kanıtlarından olan Ezehayım Sinagoguna ait kalıntılar bulunmakta ayrıca o dönem için Arnavutköy’de küçük bir Musevi hastanesi olduğu da bilinmektedir.

Arnavutköy 1797, 1883, 1887 ve 1908’de iskele ve yüzlerce evin harap olduğu çok sayıda yangın felaketi geçirmiş olup,  lodosun tüm yerleşimi tutuşturduğu 1797 yangınında Akıntı burnundaki zarif yapıların tümü yanmıştır.

1877 yangınından sonra Yahudilerin büyük kısmı evlerini terk edip Ortaköy, Yeniköy, Balat ve Kuzguncuk gibi semtlere yerleşirken yerlerine Türkler gelmiş böylece ancak 19. Yüzyıl sonlarında bölgede Müslüman bir topluluk oluşabilmiştir.

1726 yılında İstanbul da doğup, 1774 yılında da Eflak Beyliği görevne getirilen Aleksandros İpsilantis, 1798 de İ döndüğünde bölgede çilek tarımını başlatmış, böylece Arnavutköy çileği ünlenirken üzüm bağları yavaş yavaş yerini çilek tarlalarına bırakmış, 1960’lı yıllara dek bölgede çilek ziraati devam ettirilmiştir. Arnavutköy çileği olarak anılmıştır.

1922’de 8 bin, 1950’de ise 5 bin kadar Rumun yaşadığı Arnavutköy 6-7 Eylül olayları 1964 Kıbrıs krizi ve 1974 Kıbrıs harekâtı sırasında bölgeyi topluca terk ederek, Yunanistan’a gitmiştir

Boğaziçinde yaşayan Rum Ortodokslar her yıl 6 Ocak günü kilise de gerçekleştirilen Teophania Yortusu töreninden sonra cemaat toplu şekilde sahile inerek Denize Haç atma töreni yapılır, yılın en soğuk zamanında Rum gençleri metropolitin denize attığı haçı yoğun akıntıya karşın sudan çıkarmak için birbiriyle mücadele ederdi. Haçı sudan çıkaran genç elini öptüğü metropolite teslim ederdi. 1926 yılına dek aralıksız devam eden bu tören 1950 yılından sonra yeniden yapılmaya başlanmışsa da 6-7 Eylül sonrasında yeniden ara verilmiştir. Rum cemaatin azlığı sebebiyle günümüzde her yıl farklı bir semtte düzenlenen tören Arnavutköy sahilinde son olarak 2000 yılında gerçekleştirilmiştir

VAKFIMIZA AİT İBADETHANELER

TAKSİARHİ RUM ORTODOKS KİLİSESİ

Taksiarhis Rum Ortodoks Kilisesi; İstanbul Boğazı’nın Rumeli yakasında Arnavutköy Satış meydanında 1899 tarihlerinde inşa edilmiştir. Kilisenin 16 yüzyılda zengin Rumlar tarafından iyileştirici gücü olduğuna inanılan baş melek Mikail’e ithaf edildiği bilinmektedir. Bizans döneminde bu kilise ile ilgili bilgiler olmasına rağmen, kilise üzerinde bu dönemi anlatan bir kitabe yoktur. Yapının birçok kez tahrip olduğu ve tamir edildiği bilinmektedir. Bugünkü kilise 1896-1899 tarihlerinde inşa edilmiştir. Yapının kitabesinden Muzuros Paşa tarafından yapıldığı okunmaktadır. Naosun güneyinde Muzuros Paşa’ya ait bir aile kabristanı bulunur.

Taksiarhis kilisesi geniş bir avlu içerisindedir. Avluya giriş güneybatıdandır. Yapının güneybatısında Ayia Paraskevi Pareklesionu yer almaktadır.

Yapı malzemesi kesme taş üzerine sıvadır. Kilise doğu ve batı ekseninde kapalı yunan haçı planıyla inşa edilmiştir. Çatı olarak iki meyilli kırma çatı kullanılmıştır. Kuzey ve Güney de bulunan haçın çatısı daha yüksek bir kotta tutularak binaya anıtsal bir görünüm kazandırılmıştır. Ana naosta kubbe kullanılmıştır. Batı ekseninde ise çan kulesi bulunur. Kilise 19 yüzyıl mimari özelliklerini taşımaktadır. İç ve dış öğelerde eklektik bir tezyinat kullanılmıştır. Bu kilise bu çevrede bulunan kiliseler arasında en anıtsal yapıdır.

Adres: Satış Meydan Sok. No: 22 Arnavutköy, Beşiktaş, İstanbul
Kutlama günü 8 Kasım

ARNAVUTKÖY PROFİTİ İLİA KİLİSESİ VE KABRİSTANI

Büyük Ayazma

Arnavutköy’ün tepesinde bulunan ve Bizans Döneminden bu güne kadar var olan su kaynağı ayazmamızın Kilisesi 1871 yılının Haziran ayında Pashalis adında hayırsever bir mütahit tarafından inşa edilmiştir. O günden bu güne kadar Hz.İlyaz adına inşa edilen ayazma kilisesinin günü olan 20 Temmuz günü kutlanmaktadır.

Adres: Kör Kadı Sok. Arnavutköy, Beşiktaş, İstanbul
Kutlama günü 20 Temmuz

AYA ONUFRİO AYAZMASI

Adres: Çeşme Sok. Arnavutköy, Beşiktaş, İstanbul
kutlama günü 1 Haziran

PANAYİA VLAHERNON AYAZMASI

Adres: Pazariçi Otopark. Arnavutköy, Beşiktaş, İstanbul
kutlama günü 2 Temmuz

AYA KİRYAKİ AYAZMASI

Adres: Vexirköşkü Sok. Arnavutköy, Beşiktaş, İstanbul
kutlama günü Küçük Ayazma 7 Temmuz

AYA MARİNA AYAZMASI

Adres: ...................Sok. Arnavutköy, Beşiktaş, İstanbul
kutlama günü 17 Temmuz

AYA PARASKEVİ AYAZMASI

Adres: Satış Meydanı Sok. No: 22 Arnavutköy, Beşiktaş, İstanbul
kutlama günü 26 Temmuz

AYA NİKOLA AYAZMASI

Adres: Kolej Sok. Arnavutköy, Beşiktaş, İstanbul
kutlama günü 6 Aralık

AYA FOTİNİ AYAZMASI

Adres: Francalacı Sok. No: 26 Arnavutköy, Beşiktaş, İstanbul
kutlama günü 26 Şubat

ARNAVUTKÖY İLKOKULU

Gennadios Ilioupoleos a göre semtteki en eski Rum okulunun kuruluşu 1752 yılına dek gelmekteyse de 1830 ve 1902 yılında yenileri inşa edilmiş ve mübadeleye dek kullanılmışlardır. Tarihi Arnavutköy Rum İlk Okulunun binası günümüzde özel anaokulu olarak kullanılmaktadır.